استاندارد رنگ بندی کابل ها

در دنیای امروزی رنگ‌ بندی کابل‌ ها یکی از ضرورت‌های اصلی تولید سیم‌ها و کابل‌های مختلف است. ازآنجایی‌که رنگ ‌بندی کابل ‌ها فواید بسیار زیادی در صنایع دارد استاندارد رنگ ‌بندی کابل ‌ها تعریف شد و همچنان در حال استفاده است. البته ممکن است که این استاندارد در کشورهای مختلف یکسان نباشد؛ اما هدف اصلی آن‌ها یکسان بوده و می‌توان با آن‌ها نوع کابل موردنظر خود را بر اساس رنگ تشخیص داد. این موضوع بسیار خوب و تاثیر‌گذار بوده و بسیاری از فرایند‌های مختلف برق کشی را آسان‌تر کرده است. اگر می‌خواهید که اطلاعات بیشتری درباره استاندارد رنگ ‌بندی کابل ‌ها به دست بیاورید بهتر است که در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

معرفی انواع کابل‌ها

به‌طورکلی کابل‌ها انواع مختلفی داشته که هر کدام برای کار خاصی طراحی شده‌اند و در قسمت‌های مختلف صنعتی و ساختمان‌سازی از آن‌ها استفاده می‌گردد. معمولاً این کابل‌ها از لحاظ ساختاری به یکدیگر شبیه هستند. اما یکی از دلایل اصلی به‌وجودآمدن انواع کابل‌ها متریال‌های مختلفی است که در ساخت کابل استفاده شده است. علاوه‌برآن سازندگان سعی کردند با ارتقای کابل‌های قبلی کابلی بهتر و کاربردی‌تر تولید نمایند.

• کابل‌های افشان: جالب است بدانید که معمولاً این نوع کابل را با نام کابل‌های نرم نیز می‌شناسند و کاربرد مختلفی دارد. ابن کابل به دلیل ساختاری که دارد به‌راحتی خم شده و شکل می‌گیرد. البته نکته اینجا است که برای بهره‌بردن از کارایی کابل افشان بهتر است که در فواصل کوتاه از آن استفاده شود.
• کابل‌های مفتولی: کابل‌های مفتولی معمولاً با نام کابل‌های تک‌رشته‌ای نیز شناخته می‌شوند. چنین کابل‌هایی معمولاً از یک نوع سیم یا رشته تشکیل شده‌اند و برای ساخت آن‌ها از یک هادی رسانا استفاده گردیده است. کابل‌های مفتولی کاملاً برعکس کابل‌های افشان هستند. ازآنجایی‌که برای کارایی بهتر هادی کابل مفتولی ضخیم در نظر گرفته می‌شود حالتی خشک داشته و به‌راحتی انعطاف‌پذیر نیست.
• کابل‌های نیمه افشان: در میان کابل‌های افشان و مفتولی کابل نیمه افشان نیز وجود دارد که به‌نوعی می‌توان گفت که از ترکیب دو کابل بالا به وجود آمده است. لازم به ذکر است که کابل نیمه افشان خواصی مثل کابل مفتولی داشته؛ ولی در برخی از مواقع نیاز است که کابل مفتولی را برای استفاده انعطاف‌پذیر کرد. در واقع کابل نیمه افشان کابلی مفتولی است که قابلیت انعطاف‌پذیری کابل افشان را به دست آورده است.

رنگ ‌بندی کابل ‌ها بر چه اساسی است؟

حال که بیشتر با انواع کابل‌ها آشنا شدیم، وقت آن رسیده که بفهمیم استاندارد رنگ ‌بندی کابل ‌ها بر چه اساسی انجام می‌شود و پارامترهای این استاندارد برای انتخاب رنگ مناسب چیست؟ در جواب این سؤال باید اشاره کرد که رنگ ‌بندی کابل ‌ها به تعداد رشته‌های هر کابل بستگی دارد و رنگ‌ها متفاوت است.

برای مثال طبق استاندارد رنگ کابل‌ها در کابل‌های دو رشته ای متفاوت است. به‌طورکلی در کشور ایران از رنگ‌های مشکی و آبی برای مشخص سازی فاز و نول استفاده می‌شود. رنگ مشکی فاز و رنگ آبی نول است و برای سیم ارت کابل‌های دو رشته نیز از رنگ سبز استفاده شده است.

در مشخص سازی کابل‌های سه رشته‌ای نیز معمولاً از سه رنگ استفاده می‌گردد. لازم است بدانید برق سه رشته‌ای در بیشتر مواقع به‌عنوان برق سه‌فاز شناخته می‌شود و با کاربردهای آن آشنا هستید. این کابل دوفاز دارد که فاز یک قرمز، فاز دو زرد یا سبز و نول نیز با رنگ آبی مشخص می‌گردد.

درست است که کابل‌های چهار فاز بیشتر در صنایع مختلف و نیروگاه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ اما بد نیست استاندارد رنگ این کابل را نیز بدانیم. این کابل‌ها معمولاً از سه‌فاز تشکیل شده‌اند که فاز یک مشکی، فاز دو قرمز و فاز سوم آن بنفش است. برای مشخص‌سازی نول نیز از رنگ زرد استفاده شده است.

آخرین رنگ‌بندی نیز به کابل‌های پنج رشته‌ای مربوط می‌شود که به‌عنوان کابل‌های مخابراتی نیز آن را می‌شناسند. چنین سیمی از چهار فاز و یک نول تشکیل شده است و برای رنگ‌بندی فاز یک از رنگ قرمز، فاز دو رنگ مشکی، فاز سه‌رنگ بنفش، فاز چهار رنگ زرد استفاده شده است. رنگ نول این کابل‌ها نیز سفیدرنگ است.

باید اشاره کرد که ممکن است در کشورهای مختلف دنیا این استانداردهای رنگ‌بندی با تغییرانی روبه‌رو شود. برای مثال ممکن است در برخی از کشورها برای مشخص‌سازی فاز اول از رنگ بنفش استفاده کرده باشند که باید حتماً توجه لازم به این موضوع داشته باشید.

استاندارد رنگ ‌بندی کابل‌ ها

استاندارد رنگ ‌بندی کابل‌ ها فواید بسیار زیادی برای صنایع مختلف دارد و حتماً باید مورداستفاده قرار بگیرد. در حال حاضر برق‌کشی و تعمیر برق خیلی از ساختمان‌ها به لطف این استاندارد راحت‌تر از قبل شده است.

یکی از مباحث اصلی در برق‌کشی ساختمان تقسیم بار در سیم‌ها است. تا زمانی که شما نتوانید فاز اصلی را در سیم پیدا کنید تقسیم بار برای شما بسیار سخت خواهد شد. اما بر اساس نوع کابل می‌توانید با مشاهده رنگ‌ها به‌راحتی تشخیص دهید که کدام رشته فاز اصلی کابل به شمار می‌آید.

علاوه بر فرایند نصب، استاندارد رنگ‌بندی می‌تواند نگه‌داری از کابل‌ها را نیز آسان‌تر کرده و فرایند تعمیر مسیرهای برق ساختمان‌ها را آسان‌تر کند. همین موضوع باعث می‌شود تا ایراد خیلی سریع‌تر پیدا شده و رفع گردد تا مشکلی در این زمینه نداشته باشید.

درصورتی‌که همه سیم‌های برق یکسان باشد، متخصص برق باید چندین روز زمان بگذارد تا به‌طورکلی با سیم‌های مختلف ساختمان آشنا گردد. البته که این شناخت به‌منظور پیداشدن عیب‌وایراد نیست و کار برای یافتن ایراد سیم‌کشی بسیار سخت و دشوار خواهد شد. به همین دلیل سعی کنید در ساختمان‌های خود از کابل‌هایی با رنگ‌های استاندارد استفاده نمایید.

همچنین این استاندارد باعث شده تا برق‌کاری و تعمیرات برق ساختمان در همه نقاط دنیا آسان‌تر باشد و متخصص موردنظر بتواند در کشورهای مختلف به فعالیت بپردازد. به این دلیل که استاندارد رنگی همه کشورها اعلام شده و می‌توانید با کمی تحقیق‌کردن به‌راحتی از کد رنگ‌های موردنظر اطمینان حاصل کنید.

جمع‌بندی 

در نهایت با استاندارد رنگ ‌بندی کابل ‌ها همراه شما بودیم. دانستن چنین استانداردهایی در خیلی از مواقع می‌تواند جلوی بروز خطرهای جدی را بگیرد. مسلماً وقتی که بدانید  فاز کابل چه رنگی است دیگر در مواجه با آن رنگ دست به کابل نمی‌زنید و این گونه خطر برق‌گرفتگی و حوادث این چنینی کاهش پیدا می‌کند. علاوه‌برآن استاندارد رنگ ‌بندی کابل ‌ها در تعمیر و نگهداری کابل‌ها نیز تأثیرگذار بوده و این فرایند را سریع‌تر از قبل می‌کند.