یکی از پرمصرفترین تجهیزات جانبی در صنعت برق، ترمینال یا کانکتور است. کانکتور وظیفه متصل کردن دو یا چند سیم به صورت موقتی و طبق استاندارد را بر عهده دارد. جریان برق از ترمینال صنعتی بدون گرم شدن عبور میکند و از حوادثی مانند برقگرفتگی و آتش سوزی جلوگیری میشود. انواع مختلفی از ترمینال برق در بازار وجود دارد که از نظر عملکرد و سایز با یکدیگر متفاوت هستند. در این مقاله قصد داریم ساختار و تفاوت های ترمینال سرامیکی و فانتزی را مورد بررسی قرار دهیم.
ساختار ترمینال سرامیکی
برای آنکه به تفاوت های ترمینال سرامیکی و فانتزی پی ببریم ابتدا به معرفی و ساختار این نوع ترمینالها میپردازیم. در ساختار ترمینال سرامیکی، از سرامیک در بدنه آنها استفاده شده است. علت استفاده از سرامیک در ساختار بدنه این نوع ترمینالها نقطه شکست بالا و مقاومت بسیار آن در دماهای زیاد است. مقاومت حرارتی ممکن است تا 300 درجه سانتیگراد نیز وجود داشته باشد و تا دمای 1000 درجه سانتی گراد حتی در صورت شکستن سرامیک، امکان تغییر شکل یا ذوب سرامیک وجود ندارد. این سرامیکها عایقهای حرارت دیدهای هستند که به دلیل خاصیت مقاومت حرارتی بالا در صنایع و دستگاههایی که با دماهای بسیار زیاد سر و کار دارند، مورد استفاده قرار میگیرند. لازم به ذکر است این نوع سرامیکها دارای نقطه شکست معینی هستند، یعنی اگر ولتاژ و دما از حد آن نقطه بالاتر برود، به علت شکست عایقی در آنها ترک ایجاد میشود. این موضوع در کارایی این نوع ترمینال بسیار موثر بوده و مقاومت عایقی آنها را بشدت کاهش میدهد. عوامل دیگری از جمله ضربات فیزیکی محکم و یا ایجاد لرزش در محیط نصب ممکن است باعث آسیب دیدگی بدنه سرامیکی این نوع ترمینالها شود. بنابراین استفاده از این نوع ترمینالها در محیطهای دارای لرزش و در معرض ضربات، مناسب نیست. در ساختار ترمینالهای سرامیکی از لولههای فلزی از جنس برنج، که باهم ارتباط فیزیکی دارند، استفاده شده است. این لولهها از لایه نازکی از نیکل پوشیده شدهاند. این فلزات به دلیل مقاومت حرارتی بالایی که دارند، در ساختار این ترمینالها استفاده میشوند. برای متصل کردن سیمها به این ترمینالها، خانهها و حفرههایی روی بدنه ایجاد شده است. داخل حفرههای این ترمینالها، پیچهایی که از آنها برای محکم کردن سیمها در خانههای ترمینال استفاده میشود، وجود دارد که اتصالی مطمئن و دارای استحکام بالا را برقرار میکند. این نوع ترمینالها بر اساس نوع کاربرد در جریانهای مختلف و بر اساس سایز کابل مورد استفاده و میزان جریان عبوری از آن، در ابعاد و اندازههای مختلفی در بدنه و خانههای ترمینال در بازار ارائه میشود.
مزایای ترمینال سرامیکی
ترمینال سرامیکی در مقایسه با سایر ترمینال های الکتریکی دارای ویژگیها و مزایایی است که عبارتند از:
- مقاومت بالا در مقابل دماهای بالا و نوسانات دمایی قوی به علت سرامیکی بودن جنس بدنه عایق ترمینال.
- نقطه شکست بسیار بالا در مقایسه با سایر ترمینالهای الکتریکی.
- قابلیت استفاده محیط های خشک و مرطوب وشرایط سخت صنعتی.
- مقاومت حرارتی بالا تا دماهای بالای 1000 درجه سانتیگراد.
- غیر قابل اشتعال
- مقاوم در مقابل مواد شیمیایی
ساختار ترمینال فانتزی
ترمینال فانتزی یا شینه روکشدار یا شمش فانتزی یکی از پرکاربردترین محصولات الکتریکی در تابلوی برق است که برای فراهم کردن انشعابهای قابل اطمینان، پایدار و کم حجم به کار برده می شود. از مهمترین ویژگیهای این قطعه استحکام بالای آن است که امکان استفاده آن در شرایط دمایی مختلف امکانپذیر است. ترمینال فانتزی بیشتر برای اتصال سیمهای نول و ارت استفاده میشود. به جای به کارگیری تعداد زیادی ترمینال ریلی، میتوان از شینه استفاده کرد که موجب میشود فضای تابلو برق به طور قابل توجهی بهینه شود. ترمینال فانتزی در انواع ارت و نول و با تعداد 4 تا 12 پیچ در بازار وجود دارند و با توجه به نیاز، تعداد پیچ انتخاب میشود. یکی از ویژگیهای ترمینال فانتزی تعویض آسان آن است که سهولت در کار را ایجاد کرده است. ترمینال فانتزی ابزاری مستطیلی شکل است که جنس بدنه آن از پلاستیک و به رنگ سبز برای نوع ارت و رنگ آبی برای نوع نول است و هادی هردو نوع ترمینال فانتزی از جنس برنج است. ترمینال فانتزی ارت دارای یک پایه به شکل L برنجی است که به منظور اتصال ارت طراحی شده است و این پایه برنجی درترمینال فانتزی نول وجود ندارد. درتابلو برق برای سری کردن و انشعابگری راحت از سیمها، از ترمینالهای فانتزی بیشتر استفاده میشود. همچنین توزیع ارت و نول در تابلوهای برق به وسیله ترمینالهای فانتزی انجام می گیرد.
مزایای ترمینال فانتزی
- انشعاب گیری به وسیله ترمینال فانتزی بسیار آسان است. در بسیاری از انشعابگیریهای خانگی و سنتی از نوار چسب برق استفاده میشود و آن را کم اهمیت میشمارند، یک انشعابگیری نادرست در صنعت برق خطرات جبران ناپذیری را به وجود میآورد و امکان دارد تجهیزات و جان آدمی در خطر باشد.
- هدایت جریان الکتریکی توسط ترمینال فانتزی بهتر و پایدارتر است.
- ترمینالهای فانتزی تجهیزاتی امن هستند و میزان تلفات را کاهش میدهند.
- این ترمینالها قیمت مناسبی دارند و نصب آن ها نیز آسان است.
- تعویض ترمینال فانتزی بسیار آسان است
- استحکام فیزیکی این نوع ترمینال زیاد است.
- در تابلوهای برق به کمک ترمینال فانتزی میتوان نظم و ترتیب خاصی ایجاد کرد.
- با استفاده از ترمینال فانتزی میتوان خروجیهای متعدد به وجود آورد.
تفاوت های ترمینال سرامیکی و فانتزی و مقایسه آنها
- ترمینال سرامیکی برای اتصال دو یا چند سیم در تابلو مورد استفاده قرار میگیرد. ترمینال فانتزی برای انشعابگیری به صورت گستردهتر استفاده میشود.
- ترمینالهای فانتزی قیمت مناسبتری در مقایسه با ترمینال سرامیکی دارند.
- ترمینالهای فانتزی نسبت به ترمینال سرامیکی راحتتر نصب میشوند.
- امکان تعویض آسانتر ترمینالهای فانتزی وجود دارد.
- در جریانهای بالا از ترمینال سرامیکی و در جریانهای کمتر از ترمینال فانتزی استفاده میشود.
- ترمینالهای فانتزی از ظاهر بسیار خوبی برخوردار هستند.
- هدایت جریان الکتریکی در ترمینال فانتزی ارت به خوبی انجام میشود.
از دیگر تفاوتهای ترمینال سرامیکی و فانتزی، جنس پوشش آنها است که ترمینالهای فانتزی از پوشش پلاستیکی برخوردار هستند اما ترمینالهای سرامیکی دارای بدنه سرامیکی هستند.
جمع بندی
در این مقاله تفاوتهای ترمینال سرامیکی و فانتزی را بیان کردیم. همانگونه که در مطالب بالا گفتیم استفاده از ترمینالها همیشه به نفع مصرفکننده است زیرا این گونه تجهیزات ایمنی و سلامت را برای همه به ارمغان میآورند. ترمینالهای سرامیکی و فانتزی ، کاربردهای زیادی دارند و مشتریان میتوانند براساس نیاز، ترمینال مورد نظر خود را خریداری نمایند.